‘Op basis van reizigersstromen zijn concessies beter in te delen’

Reizigersstromen beperken zich niet tot één vervoerder, één concessiegebied of zelfs één modaliteit. Bij het verbeteren van het openbaar vervoer moet dus gekeken worden naar de hele reis van A naar B. Inzicht in reizigersstromen via OV-chipkaartdata kan dan helpen om de juiste analyses te maken. Bovendien kunnen overheden met die data toetsen of het beleid wel de juiste effecten heeft en op welk gebied nog verbeteringen nodig zijn. “OV-chipkaartdata kan precies inzicht bieden in de veranderende reizigersstromen”, aldus Roy van den Berg van Translink.

Vervoerders en overheden hebben eind vorig jaar afspraken gemaakt om binnen wet- en regelgeving meer data te kunnen delen en dat wordt nu in de praktijk gebracht. Het doel daarvan is om het OV efficiënter en effectiever te maken. Een voorbeeld is bijvoorbeeld dat de concessiegrenzen in het oosten van Nederland zijn heringedeeld om ze beter te laten passen bij het reisgedrag. “Dat is precies waar data voor gebruikt kan worden en ook zou moeten worden ingezet”, vertelt Van den Berg.

Reizigersstromen

Op het BusVision Congres vertelt Van den Berg dit jaar over de rol die Translink nu inneemt in het gebruik van data. “Wij beheren ontzettend veel OV-chipkaartdata en door samen te werken en de co-creatie aan te gaan met partijen, willen wij helpen om de reiziger beter te bedienen. We kunnen samen de puzzel leggen om zoveel mogelijk waarde te creëren voor de reiziger.”

Een goed voorbeeld is een informatieverzoek van de Vervoerregio Amsterdam. De Vervoerregio wil weten wat het effect is van de Noord/Zuidlijn en het nieuwe lijnennet op de reizigersstromen. “Met gegevens van de OV-chipkaart kunnen we een antwoord geven op de vraag hoe de reizigersstromen veranderen en hoe het lijnennetwerk nog beter kan aansluiten bij de wens van de reiziger.”

Informatieverzoeken worden in behandeling genomen als deze verenigbaar zijn met het doel van deze dienstverlening; het openbaar vervoer efficiënter en effectiever maken over vervoersmodaliteiten en concessiegrenzen heen en daarmee de dienstverlening voor de reiziger verbeteren en binnen wet- en regelgeving beantwoord kunnen worden.

Verschillende databronnen

Translink heeft een knooppuntrol binnen het openbaar vervoer, maar Van den Berg erkent dat binnen mobiliteit naar meer data gekeken moet worden. “Wij zijn een deel van de puzzel . Er zijn ook veel andere databronnen die kunnen helpen om meer inzicht te krijgen in de reis.”

Het gaat dan om databronnen over de gehele mobiliteit, zoals het wegverkeer of vervoer op de first- en last mile. Van den Berg: “Dit is juist een samenwerking waardoor we nog meer waarde voor de reiziger kunnen creëren. Zodat het openbaar vervoer ook in de bredere context van mobiliteit geanalyseerd wordt.”

Toetsingscommissie

Het is ook niet zo dat alle informatieverzoeken kunnen worden ingewilligd. Een toetsingscommissie – bestaande uit vervoerders en overheden – beoordeelt of die vraag gehonoreerd wordt en welke data nodig is om antwoord te geven op deze vraag. Het uitgangspunt daarvoor moet altijd zijn dat het gaat om het verbeteren van de dienstverlening voor de reiziger.

Er moet altijd rekening gehouden worden met de bestaande regels en afspraken. Om die reden wordt elk nieuw informatieverzoek onder de loep genomen, om te controleren of het wel voldoet aan de bestaande wet- en regelgeving. Dan gaat het bijvoorbeeld om privacywetgeving voor reizigers, maar ook om mededingingsvraagstukken. Vervoerders mogen niet zomaar informatie van elkaar inzien, maar daar zijn verschillende oplossingen voor.

Datadeling

Bovendien kan de toetsingscommissie besluiten om beduidend minder data te delen dan waarnaar wordt gevraagd.“Het is belangrijk om niet te veel data vrij te geven als het niet nodig is voor de beantwoording van de vraag”, legt Van den Berg uit. “Soms vragen partijen naar alle data, terwijl we de vraag kunnen beantwoorden met een relatief kleine dataset.”

Met de intentieverklaring hebben in ieder geval de vervoerders de eerste stap gezet om meer data te kunnen delen. Zij zien hier de voordelen van – vooral om ketenreizen en OV-ritten te realiseren waarbij concessiegrenzen overgegaan wordt. Van den Berg: “Kijk, in het openbaar vervoer is marktwerking en dat zorgt voor bepaalde gevoeligheden. Maar het platform dat we nu hebben zorgt voor een proces waarin de discussie hierover gevoerd kan worden en dus ook gevoerd wordt.”

Beleid

Tot nu toe zijn het vooral overheden geweest die een verzoek hebben voor vragen. “Overheden zoeken naar beleid dat verder gaat dan een concessie”, meent Van den Berg. “Er zijn allerlei vraagstukken te bedenken waarbij OV-data als een van de puzzelstukjes kan bijdragen aan een oplossing. In co-creatie willen wij die data graag inzetten.”

morenews

OV Innovatieprijs: Slim algoritme van Lynxx voorspelt en voorkomt storingen

Iedereen maakt het weleens mee. Onderweg naar het station zien dat je trein op het laatste moment uitvalt door een wisselstoring. In de toekomst zou dit een stuk minder voorkomen, als het aan data-science bedrijf Lynxx ligt. Met slimme zelflerende algoritmes kunnen heel veel storingen voorspeld worden. Dit bespaart niet alleen veel ongemak voor de reiziger, maar… Lees verder ›

OV Innovatieprijs: Flexibel OV boeken in 9292-app met HaltetaxiRRReis

De flexibilisering van het openbaar vervoer neemt de komende jaren toe. Dunne provinciale lijnen zullen minder vaak rijden of helemaal verdwijnen. Precies op die ontwikkeling speelt Qarin in met de innovatie HaltetaxiRRReis, die in opdracht van de provincie Gelderland is ontwikkeld. Met deze vernieuwing is Qarin samen met 9292 genomineerd voor de OV Innovatieprijs die wordt… Lees verder ›

OV Innovatieprijs: Zeeland Voordeel is het eerste abonnement dat meedenkt met de reiziger

Veel OV-abonnementen stammen nog uit de tijd van de strippenkaart. Volledig achterhaald, volgens Paul Engelbert van Transdev. Zeeland Voordeel is een abonnementsvorm die automatisch korting doorberekent op basis van het reisgedrag. Deze innovatie is genomineerd voor de OV Innovatieprijs die wordt uitgereikt op de OV Expo ’22 op 6 oktober in Houten. Bekijk de andere genomineerden en… Lees verder ›